هفته گذشته گزارش مشترک کمیسیون‌های صنایع و معادن، کمیسیون اجتماعی و اصل نود قانون اساسی مجلس درباره حادثه انفجار معدن زغال سنگ معدنجو طبس در صحن علنی قرائت شد. پس از آن برخی نمایندگان مجلس و همچنین وزیر کار به اظهار نظر در خصوص این موضوع پرداختند. علی بابائی کارنامی رئیس کمیسیون اجتماعی گفت: «حمایت‌های مالی از کارگران باید از پیش از وقوع حوادث باشد. همچنین باید نحوه پرداخت حقوق و مستمری معدنکاران در قانون کار اصلاح شود.» نصرالله پژمان فر رئیس کمیسیون اصل نود هم اعلام کرد: «باید اصلاح قانون معدن و هوشمندسازی مانیتورینگ هوای داخل معدن در دستور کار قرار گیرد.»
علیزاده، رئیس کمیسیون صنایع و معادن ادعا کرد: «پروتکل‌ها و مسائل ایمنی در معدن طبس رعایت نشده است و دستگاه‌های مربوطه به‌صورت جدی به مسئله معدن طبس ورود کنند.» میرمحمدی، دیگر نماینده کمیسیون صنایع گفت: «قوه قضائیه باید به مسئله معدن طبس به‌صورت جدی ورود کند. او همچنین اعلام کرد: «شنیده‌ام این معدن شروع به کارکرده است! معدنی که سنسور گاز و اتاق مانیتورینگ ندارد!»
نصیری نماینده مردم طبس نیز بیان کرد: «اصلاح مستمری خانواده حادثه‌دیدگان معدن طبس ضرورت دارد. همچنین مکانیزه‌شدن معادن در دستور کار دولت باشد.» نوروزی، نماینده مجلس دوازدهم هم با بیان این که حقوق ۱۵ - ۱۰ میلیونی کارگر هزینه صورت سیاه آن‌ها است، هشدار داد: «باید دستگاه‌های مختلف به ایمنی ۶ هزار معدن ورود کنند.» همچنین اسحاقی، دیگر نماینده مجلس گفت: «تا وقتی کارگران معادن زنده هستند، باید به فکر حقوق و مزایای آن‌ها باشیم.»
علی مقدس زاده، رئیس کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان خراسان جنوبی در گفت‌وگو با قدس با تایید گزارش مجلس شورای اسلامی در خصوص حادثه معدن طبس بیان کرد: معدن معدنجو تنها معدن سنتی در کشور ما نیست؛ این معدن از ابتدا هم حداقل‌های ایمنی را رعایت می‌کرد. درحال‌حاضر هزار و ۷۰۰ پرسنل در این شرکت کار می‌کنند و اکنون نزدیک ۴۰۰ نفر را به دلیل پلمپ معدن برای دریافت بیمه بیکاری به اداره کار فرستادند.
تعطیلی معادن غیرممکن است!
مقدس زاده، رئیس کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان خراسان جنوبی با ابراز تاسف درباره اظهارات نماینده کمیسیون صنایع مجلس اعلام کرد: برخی نمایندگان مجلس که ادعا می‌کنند «این معدن نباید مجدداً شروع به کار می‌کرد و کاش این خبر (شروع به کار مجدد معدن) دروغ باشد!» باید بدانند که اولاً معدن زغال سنگ باید همواره کار کند و در صورت توقف تخریب می‌شوند و زحمات چندین ساله معدنکاران از بین می‌رود. البته با توجه به نیاز مبرم کشور و کوره‌های کارخانه‌های کک‌سازی به زغال، نمی‌توان معادن زغال سنگ را تعطیل کرد.
به گفته مقدس زاده از میان ۱۰ هزار کارگر معدن که در شرکت‌های زغال سنگ شهرستان طبس کار می‌کنند، حدود ۱۷۰۰ نفر در معدن معدنجو مشغول بودند و با تعطیلی معدن معدنجو، معیشت ۱۷۰۰ خانواده به مخاطره می‌افتاد. این‌ها در حالی است که احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در صحن علنی مجلس خبر از درخواست برای تعطیلی ۷ معدن به قوه قضائیه داد.
تنها یک معدن در کشور مجهز به سیستم‌های ایمنی است!
مقدس زاده با اشاره به این که تنها معدن تجهیز به سیستم مانیتورینگ و حسگرهای هشداردهنده در ایران، معدن زغال سنگ پروده طبس است، توضیح داد: در این شرایط آیا دیگر معادن سنتی ایران از لحاظ ایمنی تجهیز هستند که تنها شرکت معدنجو نباید کار کند؟ اگر شما بلدید شعار بدهید، پس چرا عمل نمی‌کنید؟ از زمان حادثه معدن زمستان یورت در سال ۱۳۹۶، مسئولان چه اقدامی در جهت ارتقاء افزایش ایمنی معادن انجام دادند که حالا دم از تعطیلی معدن معدنجو می‌زنند؟
رئیس کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان خراسان جنوبی در ادامه نقد سخنان برخی نمایندگان مجلس تصریح کرد: ادعای دیگرِ نماینده کمیسیون صنایع این بود که «معدنکاران ۱۵ دقیقه فرصت داشتند که از معدن خارج شوند، اما هیچ اتاق فرمانی وجود نداشته است!» ایراد این ادعا در حالی است که هیچ معدنی جز معدن پروده طبس دارای اتاق فرمان نیست! از سوی دیگر متاسفانه کارگران نحوه استفاده از نجات‌دهنده‌ها را آموزش ندیده بود؛ در حالی که گاز مونوکسید کربن دارای بو است و نیاز به اطلاع‌رسانی برای استفاده از خودنجات دهنده‌ها نبوده است؛ در نتیجه کارگران می‌توانستند در صورت آشنایی کار با آن تا یک ساعت از اکسیژن استفاده کنند.
بازرسان مقصر نیستند
او در خصوص کمبود بازرسان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و در نتیجه کاهش تعداد دفعات نظارت و بازدید از معادن و کنترل ایمنی آن‌ها تشریح کرد: گفته می‌شود تا پیش از وقوع حادثه معدن معدنجو، ۱۲ مرتبه در خصوص وضعیت این معدن گزارش و هشدار داده شده است. آخرین بازرسی در معدن معدنجو طبس هم در ۱۴ مردادماه انجام شده بود و بازرس کار هم اطلاع رسانی لازم را در این باره انجام داده است. لذا علت وقوع این حادثه با کمبود بازرس یا کوتاهی در نظارت و بازرسی بازرسان وزارت کار ارتباطی ندارد.
این فعال کارگری با بیان اینکه بزرگترین کمیته HSEمعادن ایران در طبس در استان خراسان جنوبی قرار دارند، بیان کرد: اعضای کمیته HSE و بازرسان وزارت کار همه مشکلات کارگاه معدنی را ثبت می‌کنند و به کارفرما تحویل می‌دهند. کارفرمایان و پیمانکاران نیز ۳ ماه فرصت دارند این نقص‌ها را برطرف کنند که بر اساس گزارش مجلس هم حداقل‌های ایمنی ممکن در معدن معدنجو رعایت شده بود. کمیته ایمنی هم فقط می‌تواند حداقل‌های ایمنی را بررسی کند اما اگر بخواهد سیاست‌های سختگیرانه‌ای در قبال ایمنی معادن به کار بگیرد و معادن را پلمپ کند، حدود ۱۰ هزار نفر فقط در استان خراسان جنوبی در کشور بیکار می‌شوند.
وزارت صمت مسیر واردات تجهیزات را هموار کند
وی با بیان این که تامین سیستم‌ها و تجهیزات ایمنی معادن بر اساس ماده ۴۰۰ آیین‌نامه حفاظت و ایمنی معادن بر عهده دولت و وزارت صمت است، گفت: این وظیفه وزارت صنعت، معدن و تجارت است که شرایط لازم را برای تامین و واردات حسگرهای هشدار دهنده فراهم کند و کارفرمایان و پیمانکاران تنها باید هزینه و نقدینگی تجهیزات را تامین کند. قطعا هیچ کارفرما و پیمانکاری تمایل ندارد نیروهای کار از بین بروند و برای جامعه و کشور مشکل ایجاد کند. اما وقتی خود مسئولان می‌دانند که ما امکان واردات تجهیزات را نداریم، چرا در تریبون مجلس چنین صحبت‌هایی می‌کنند؟
مقدس زاده در پایان نیز با انتقاد از سخنان و رویکرد برخی نمایندگان مجلس گفت: بسیار متاسفم برای مجلسی که سخنرانی‌ها و اقدامات‌شان صرفاً جنبه خودنمایی و شعار دارد. در همین مجلسی که امروز برای خودروهای لاکچری خودشان ارز نیمایی تخصیص می‌دهند، برای معادن سنتی ارز تخصیص نمی‌دهند. از طرفی در حالی که حقوق کارگران شاغل در معدن بین ۱۲ تا ۱۷ میلیون تومان است، می‌خواهند هزینه مسکن کارگران متوفی را تامین کنند اما از کارگرانی که هم اکنون در معادن کار می‌کنند، حمایت نمی‌کنند!
افسانه پدرامی فر – خبرنگار تحریریه جوان قدس
نظر شما